Półpasiec to choroba objawiająca się zwykle bolesną, jednostronną wysypką. Półpasiec jest reaktywacją zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca, który po zakażeniu pierwotnym przeżył w stanie utajonym  w zwojach nerwowych rdzenia kręgowego, popółpaścowa neuralgia jest zazwyczaj definiowana jako ból utrzymujący się co najmniej przez jeden miesiąc po wygojeniu się wysypki. Z powodu używania w pracach badawczych różnych definicji popółpaścowej neuralgii bardziej użyteczny klinicznie może być termin „ból związany z półpaścem”.Półpasiec jest schorzeniem atakującym skórę z przydatkami oraz układ nerwowy.

Objawy półpaśca dzieli się ze względu na fazę choroby;

• faza objawów wstępnych - mrowienie, swędzenie, wiercący lub tnący ból,
• ostra faza choroby – objawy ogólne zakażenia, zmęczenie i osłabienie, złe samopoczucie, ból głowy, niska gorączka, wysypka ograniczona do dermatomu, początkowo plamkowa i grudkowo-plamkowa wysypka szybko zmieniająca się w zlewającą się wysypkę pęcherzykową, w ciągu 3-4 dni pęcherzyki przechodzą w stadium krosty, wysypka może być krwotoczna, wysypka ustępuje w ciągu 14-21 dni, możliwy jest półpasiec bez wysypki,
• przewlekła faza choroby - neuralgia po przebyciu półpaśca, u niewielkiego odsetka dochodzi do zajęcia włókien ruchowych nerwów, co prowadzi np. do zajęcia nerwu twarzowego.

Przyczyną rozwoju choroby jest reaktywacja latentnego zakażenia wirusem przetrwałego w zwojach przykręgosłupowych i zwoju nerwu trójdzielnego.

Czynnikami predysponującymi do rozwoju półpaśca jest podeszły wiek, upośledzenie odporności komórkowej u pacjentów w stanie immunosupresji, zabiegi chirurgiczne w obrębie rdzenia kręgowego, radioterapia rdzenia kręgowego oraz ospa wietrzna stwierdzona w wywiadzie.

Choroba może być mylnie rozpoznana przy wysypce z opryszczką pospolitą, z zakażeniem wirusami Coxsackie, kontaktowym zapaleniem skóry i powierzchowną piodermią, w przypadku kiedy towarzyszy jej ból, który może wywołać zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie opłucnej i zawał mięśnia sercowego.

Badania laboratoryjne rzadko kiedy są potrzebne. Czasem wykonuje się posiew wirusa, rozmaz Tzancka, testy z użyciem przeciwciał monoklonalnych lub testy wykrywające wirusowe DNA w komórkach jednojądrowych we krwi obwodowej.

Postępowanie profilaktyczne obecnie nie jest znane. Ważny jest fakt, że pacjenci z półpaścem mogą zakazić osoby nie uodpornione ospą wietrzną. Niestety szczepionka przeciw ospie wietrznej nie wyeliminowała zachorowań na półpaśca.

Powikłaniem choroby są nerwobóle po półpaścu, zajęcie narządu wzroku w razie umiejscowienia się zmian na twarzy, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, nadkażenie wykwitów na skórze, zapalenie wątroby lub płuc, osłabienie mięśni, zespół Ramsaya Hunta, owrzodzenie rogówki, zespół Guillaina-Barrego, zapalenie mózgu, z zajęciem małych naczyń.

Wysypka ustępuje zazwyczaj w ciągu 14-21 dni, ale za nerwoból po półpaścu uważa się ból utrzymujący się przynajmniej miesiąc po ustąpieniu zmian skórnych. Występowanie nerwobólów jest ściśle związane z wiekiem.

Z półpaścem może występować zaburzenie odporności, zakażenie HIV, choroba może wystąpić u pacjentów po przeszczepach i z nowotworami złośliwymi.

Półpasiec u dzieci występuje bardzo rzadko, głównie w stanach obniżenia odporności, jednakże donosi się o zachorowaniach u dzieci zakażonych pierwotnie wewnątrzmacicznie. Zwiększona zapadalność na tę chorobę występuje u osób w wieku podeszłym, często występują nerwobóle.