Odżywianie w osteoporozie

Profilaktyka w przypadku ryzyka osteoporozy jest bardzo ważna. Za profilaktykę osteoporozy uznaje się zapobieganie wystąpieniu choroby przed jej pojawieniem przez zwalczenie czynników ryzyka jej rozwoju.

Odżywianie
Osteoporoza zależy zarówno od niedoborów żywieniowych, jak i nadmiaru pewnych składników w diecie. Nie wszystkie niedobory dietetyczne składników pokarmowych są takie same we współczesnym społeczeństwie. Polska jest krajem, gdzie niedobory witaminy C i K oraz białka, nie występują w skali epidemiologicznej. Jednakże są to składniki niezbędne do budowy kolagenu i matrycy kostnej, dlatego też zawsze w prewencji i leczeniu występowanie ich ewentualnych niedoborów jest oceniane indywidualnie. W Polsce wśród społeczeństwa stwierdza się powszechnie występujący niedobór wapnia i witaminy D w stosunku do codziennego zapotrzebowania organizmu. Ten problem stanowi zwiększone ryzyko występowania osteoporozy.

Wapń;
W ciągu całego życia człowieka, niezbędne jest spożycie wapnia w ilościach zgodnych z zapotrzebowaniem organizmu. Składnik ten jest niezbędny do prawidłowego tempa wzrostu u dzieci i młodzieży, oraz do osiągnięcia jak najwyższej masy kostnej do zakończenia trzeciej dekady życia, a także do spowolnienia fizjologicznego ubytku masy kostnej w latach późniejszych.

Najnowsze opracowane normy żywienia człowieka (opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia), zalecają spożywanie;

  • 1300 mg Ca/dzień – młodzieży od 10 do 18 roku życia,
  • 1000 mg Ca/dzień – kobietom i mężczyznom w wieku 19-50 lat,
  • 1300 mg Ca/dzień – osobom po 50 roku życia, ze względu na zmniejszające się z wiekiem wchłanianie jelitowe tego pierwiastka.

Najlepszymi źródłami wapnia są;

  • nabiał (a zwłaszcza jogurty, sery żółte i białe, mleko i jaja),
  • sezam,
  • pieczywo (chleb żytni pełnoziarnisty, chleb chrupki z ziaren zbóż),
  • drożdże (płatki drożdżowe),
  • mąki,
  • otręby pszenne,
  • ryby,
  • warzywa liściaste (natka pietruszki, jarmuż, pokrzywa, szpinak, rukiew wodna, brokuły).

Witamina D;
Ta witamina to składnik diety związany z metabolizmem kości i gospodarką wapniową organizmu. Jej niedobór w surowicy krwi, zwłaszcza w sezonie zimowym, jest powszechny w polskiej społeczności. Witamina D pochodzi z dwóch źródeł, jednym jest dieta, a drugim fotokonwersja w skórze. Zwyczaje żywieniowe europejskich społeczeństw nie umożliwiają zaspokojenia dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. To drugie źródło, czyli fotokonwersja w skórze z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem promieniowania ultrafioletowego ze słońca, jest w naszej szerokości geograficznej możliwe jedynie wiosną i latem. Dodatkowo ta druga możliwość pozyskiwania witaminy D zmniejsza się wraz z wiekiem.

Według najnowszych opracowanych norm żywieniowych, dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi;

  • 5 μg – dla obu płci do 50. roku życia,
  • 10 μg – dla obu płci w wieku 51-65 lat,
  • 15 μg – dla obu płci powyżej 65 lat.

Niedobór witaminy D w organizmie powoduje nie tylko patologie tkankowe nie tylko w tkance kostnej poprzez obniżenie masy kostnej, ale także zmniejsza siłę mięśni i ich masę, wpływa na układy; sorcowo-naczyniowy, nerwowy i immunologiczny, wiązane jest także z rozwojem niektórych nowotworów.
Warto zwrócić także uwagę na  to drugi źródło witaminy, czyli promienie słoneczne. Ważne jest aby korzystać z nich w odpowiedni sposób, aby doszło do fotokonwersji witaminy D w skórze, zalecane jest odsłonięcie 20%  powierzchni ciała (bez kremów i filtrów) na około 30 minut, w czasie mniejszej aktywności promieniowania ultrafioletowego (przed godz 11.00 albo po godz. 14.00).

Najlepsze źródła witaminy D to;

  • nabiał (szczególnie mleko, masło i sery),
  • żółtko jaja kurzego,
  • ryby (łosoś makrela, śledź, sardynki, tuńczyk, szproty wędzone, węgorz wędzony),
  • tran,
  • podroby (wątroba),
  • mięso cielęce (łopatka, mostek, szyja, udziec, górka),
  • grzyby (smardze, borowiki, kurki, pieczarki),
  • promienie słoneczne.

Białko i witamina C
Te 2 składniki pokarmowe, są także niezbędne do prawidłowej budowy kości. Białka pochodzące z pożywienia są materiałem budulcowym dla kolagenu, który stanowi 1/3 masy kostnej, a witamina C spełnia znaczną rolę w samym procesie syntezy kolagenu.
Optymalne dla organizmu jest spożycie białka zwierzęcego i roślinnego w ilości 1g/kg masy ciała, dlatego, że dostarczają one wszystkich niezbędnych aminokwasów do budowy kolagenu. Jednakże należy pamiętać, że dieta zbyt bogata w białko, a zwłaszcza zwierzęce, powoduje zwiększoną utratę wapnia z moczem i tym samym zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy.

Główne źródła białka to;

  • mięso, jaja, nabiał (mleko, ser)
  • orzechy, zboża, rośliny strączkowe (fasola, soczewica)

Dobowe zapotrzebowanie organizmu na witaminę C wynosi;

  • 45 mg/dobę – dla dzieci,
  • 60 mg/dobę – dla dorosłych,
  • 100 mg/dobę – dla kobiet ciężarnych i karmiących matek.

Witamina C bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, jednakże gotowanie kompotów z owoców rozpuszcza tę witaminę, przez co następuje zubożenie jej zawartości.

Główne źródła witaminy C to;

  • porzeczki ( zwłaszcza czerwone)
  • owoce cytrusowe,
  • kiwi,
  • ziemniaki,
  • jarzyny zielone.

Zostały opracowane podstawowe zalecenia, które dotyczą diety w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, dotyczące wszystkich grup wiekowych i obu płci.

Brzmią one następująco;

  • Przestrzegać zgodnej z normami żywienia zawartości wapnia w diecie.
  • Spożywać mleko i jego przetwory.
  • Przestrzegać zgodnej z normami żywienia ilości witaminy D w diecie.
  • Zwiększyć spożycie ryb.
  • Ograniczyć spożycie używek takich jak kawa, alkohol, sól kuchenna i paleni tytoniu.
  •  Utrzymywać optymalną aktywność ruchową i masę ciała w granicach normy.
  • Ograniczać spożycie produktów obfitujących w fosfor.
  • Stosować w razie konieczności suplementację witaminą d i wapniem.
  • Rozsądnie korzystać z promieni słonecznych.
  • Zwiększyć spożycie produktów alkalizujących, takich jak owoce, warzywa i mleko.

Dodatkowo należy pamiętać, że;

  • należy ograniczyć spożycie mięsa i wędlin do rozsądnych ilości, a także unikać wieprzowiny i tłuszczów zwierzęcych,
  • dieta ściśle wegetariańska jest zbyt uboga i jednostronna, może wywołać stany niedoboru. Trzeba ją wzmacniać produktami mlecznymi i sojowymi,
  • świeżo przygotowane potrawy są o wiele bardziej wartościowe niż konserwy i dania gotowe,
  • warto stosować w potrawach tłuszcze zawierające NNKT, czyli np. oliwa z oliwek, olej sezamowy, buczynowy i słonecznikowy,
  • nie zaszkodzi od czasu do czasu opuszczenie jakiegoś posiłku i zastąpienie go jogurtem lub owocami,
  • owoce i warzywa są o wiele zdrowsze jeżeli pochodzą z upraw własnych lub miejscowych,
  • produkty szklarniowe oferowane poza właściwym sezonem są nie tylko mniej smaczna, ale i mniej wartościowe, a główną substancją której dostarczają jest tylko błonnik.
Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.

---